ΑΘΗΝΑ - ΣΠΑΡΤΗ
ΥΠΕΡΑΝΘΡΩΠΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΝΤΟΧΗΣ - 246 ΧΛΜ.

Το  «ΣΠΑΡΤΑΘΛΟΝ» αποτελεί τη μοναδική υπερμαραθώνια απόσταση παγκόσμιας αναγνώρισης και ακολουθεί την ίδια ιστορική διαδρομή που είχε διασχίσει πριν από 2500 χρόνια ο Αθηναίος «ημεροδρόμος» Φειδιππίδης.

Μια σελίδα της Αρχαίας Ελληνικής ιστορίας έρχεται στο προσκήνιο χάρη στην τιτάνια προσπάθεια Ελλήνων και Ξένων αθλητών.

Η μάχη του Μαραθώνα  την άνοιξη του 490 π.Χ. η πλέον περίφημη μάχη της παγκόσμιας ιστορίας, αποτελεί σταθμό και αφετηρία της ιστορίας του Πολιτισμού. Όταν ο στόλος των Περσών ξεκίνησε με τελικό σκοπό την υποδούλωση της Αθήνας ο κίνδυνος που διέτρεχε ο Ελληνισμός να υποταγεί στους βαρβάρους ήταν πολύ μεγάλος. Οι Αθηναίοι τότε, υπό την ηγεσία του μεγαλοφυούς  Μιλτιάδη, επιλέγουν για λόγους στρατηγικής τακτικής, τον Μαραθώνα ως τόπο αναμέτρησης με τον εχθρό και συγκεντρώνουν εκεί τις ολιγάριθμες δυνάμεις τους. Θεωρούν όμως ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη άμεσης βοήθειας με ενισχύσεις προκειμένου να αποκρούσουν την επερχόμενη πλημμυρίδα επιδρομέων και για το λόγο αυτό στέλνουν τον «ημεροδρόμο» Φειδιππίδη στη σύμμαχο Σπάρτη για να ζητήσει βοήθεια.

«Και πρώτα μεν εόντες έτι εν τω άστει οι στρατηγοί
αποπέμπουσι εις Σπάρτην κήρυκα Φειδιππίδην, Αθήναιον
μεν άνδρα, άλλως δε ημεροδρόμον»

Ο μεγάλος  ιστορικός  της  αρχαιότητας  Ηρόδοτος,  περιγράφοντας πολλά χρόνια αργότερα, τις λεπτομέρειες της μάχης του Μαραθώνα, αναφέρεται στο κατόρθωμα του Φειδιππίδη ο οποίος έφτασε στην Σπάρτη  «την επόμενη μέρα της αναχώρησής του» από την Αθήνα. Ήταν ένα επικό κατόρθωμα !  Το αποκορύφωμα των ορίων της ανθρώπινης αντοχής!

Ο θρίαμβος της μεγαλοφυίας του Μιλτιάδη και η αυταπάρνηση των οπλιτών του κατέγραψαν την λαμπρότερη νίκη αφού τελικά έτρεψαν σε φυγή τις ορδές των Περσών επιδρομέων και διέσωσαν την Αθήνα και ολόκληρο τον Ελληνικό χώρο από τον έσχατο κίνδυνο της υποδούλωσης. Χάρη στη νίκη αυτή, κοσμοϊστορικής σημασίας, η Αθήνα στη συνέχεια μπόρεσε να μεγαλουργήσει και να κληροδοτήσει στην ανθρωπότητα όλους τους τομείς της γνώσης, της τέχνης και της αρετής.

2500 χρόνια μετά την ιστορική αυτή μάχη γεννιέται στην Ελλάδα ένα αθλητικό γεγονός άρρηκτα συνδεδεμένο μαζί της.

Το ΣΠΑΡΤΑΘΛΟΝ είναι ακριβώς το γεγονός που ξαναφέρνει στην επικαιρότητα το κατόρθωμα αυτό, ανασύροντας έναν θρύλο από τα βάθη της ιστορίας. Η ιδέα για τη δημιουργία του οφείλεται σε μια συγκυρία και ανήκει στο Βρεττανό Σμήναρχο της R.A.F. John Foden. Ελληνολάτρης και μελετητής της Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας, ο John Foden διαβάζοντας τον Ηρόδοτο σταμάτησε απορημένος στην εξιστόρηση του κατορθώματος του Φειδιππίδη, και διερωτήθηκε αν ένας σύγχρονος άνθρωπος μπορεί να διανύσει τα 250 χιλιόμετρα  Αθήνας – Σπάρτης  σε δύο ημέρες. Σκέφθηκε τότε πως ο μόνος τρόπος για να το διαπιστώσει ήταν να επιχειρήσει να τρέξει ο ίδιος στην ιστορική διαδρομή αφού ήταν συμπτωματικά και δρομέας μεγάλων αποστάσεων.

Έτσι με άλλους τέσσερις συναδέλφους του της  R.A.F., επίσης δρομείς, έρχεται στην Αθήνα το φθινόπωρο του 1982, όπου τα μέλη της Βρεττανικής παροικίας και Έλληνες φίλοι τους επιφυλάσσουν θερμή υποδοχή και τους παρέχουν κάθε διευκόλυνση και συμπαράσταση. Καταστρώνουν τον σχεδιασμό της πλησιέστερης προς την περιγραφή του Ηρόδοτου διαδρομής και στις 8 Οκτωβρίου 1982 ρίχνονται στην περιπέτεια για να δουν αν το όραμα μπορεί να γίνει πράξη. Την επομένη, 9 Οκτωβρίου, μετά από 36 ώρες ο John Foden φτάνει στη Σπάρτη μπροστά στο άγαλμα του Λεωνίδα. Ο συνάδελφός του John Scholten  έχει φτάσει μισή ώρα νωρίτερα και τέλος ο John Macarthy  τερματίζει σε χρόνο λιγότερο από 40 ώρες.

Ο Ηρόδοτος, λοιπόν, δικαιώνεται και το «Σπάρταθλον» γράφει την δική του ιστορία. Μετά την επιτυχία του εγχειρήματος, ο πρωτεργάτης του John Foden, άρχισε να οραματίζεται την καθιέρωση ενός αγώνα που θα έφερνε στην Ελλάδα δρομείς μακρινών αποστάσεων από όλο τον κόσμο για να τρέξουν στα ίχνη του αρχαίου ημεροδρόμου Φειδιππίδη.

Το όραμα του John Foden  γίνεται γρήγορα γνωστό, με άμεση και καταλυτική ανταπόκριση. Όλα αυτά οδήγησαν στην διοργάνωση του  Α΄  Διεθνούς Σπάρταθλου το 1983, με την συμμετοχή 45 δρομέων από 11 χώρες και φυσικά την Ελλάδα, όπου το παγκόσμιο φαινόμενο των αγώνων μεγάλης απόστασης, ο 26χρονος  Αρκάς  ΓΙΑΝΝΗΣ  ΚΟΥΡΟΣ, το πρωινό της 1ης Οκτωβρίου 1983 πιάνοντας στον….ύπνο τον Δήμαρχο και τους Σπαρτιάτες  που… καθυστερημένα του έκαναν την υποδοχή ήρωα, αντικρίζει θριαμβευτικά τον χάλκινο ανδριάντα του Λεωνίδα. Έχει τρέξει την διαδρομή σε 21 ώρες και 53΄ λεπτά. Την επόμενη χρονιά, το 1984, ο Γιάννης Κούρος σημειώνει το εκπληκτικό ρεκόρ 20 ώρες και  25΄ λεπτά, ένα ρεκόρ που μέχρι σήμερα παραμένει απλησίαστο.

Από τότε και μέχρι σήμερα ο Διεθνής Σύνδεσμος «Σπάρταθλον» διοργανώνει ανελλιπώς τον αγώνα, την τελευταία Παρασκευή κάθε Σεπτέμβρη, γιατί τότε τοποθετεί χρονολογικά ο Ηρόδοτος την αποστολή του Φειδιππίδη στη Σπάρτη.

Το 2003 οι συμμετοχές των αθλητών  έφτασαν τις  235. 235 υπέροχοι άνθρωποι, ένα πολύχρωμο και ξέχωρα ζωηρό πλήθος με αθλητές και αθλήτριες από  Ελλάδα,  Σκανδιναβία,  Βραζιλία, Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Ισπανία, Πολωνία, Ουγγαρία, Μ. Βρεττανία, Αφρική, Αμερική, Καναδά, Αυστραλία, Τσεχία, Ελβετία, από όλη την Ευρώπη και βέβαια μια πολύ μεγάλη ομάδα, η πολυπληθέστερη, αυτή από τη χώρα του «ανατέλλοντος ηλίου» την Ιαπωνία. Ξεχωριστοί άνθρωποι, για  έναν  πολύ  ξεχωριστό  και ιδιαίτερα  επίπονο αγώνα. 235 δρομείς για έναν αγώνα 246 χιλιομέτρων στα μονοπάτια της ομορφιάς και της ιστορίας της Ελλάδας.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι η διαδρομή που χάραξε ο John Foden  και οι συνεργάτες του πάνω στις μαρτυρίες του Ηρόδοτου και από γνωστά ιστορικά γεγονότα της εποχής εκείνης, είναι η πλησιέστερη προς εκείνη που ο Φειδιππίδης θα έπρεπε να είχε ακολουθήσει. Πιστεύεται, λοιπόν, ότι το ΣΠΑΡΤΑΘΛΟΝ αποτελεί την εγκυρότερη αναπαράσταση της διαδρομής αυτής.

Μια διαδρομή που όπως περιγράφεται από τους ίδιους τους αθλητές που συμμετέχουν είναι η πιο δύσκολη διαδρομή στον κόσμο.

Δύσκολα μονοπάτια και χωματόδρομοι με νερά και λάσπες (όταν βρέχει). Διασχίζουν αμπελώνες και ελαιώνες, σκαρφαλώνουν σε πλαγιές, λόφους, βουνά, με καιρικές συνθήκες αντίξοες και ποικίλες, με ζέστη, υγρασία, κρύο, σκοτάδι, αέρα, βροχή….

Όμως το φόβητρο όλων των αθλητών και η μεγαλύτερη πρόκληση βρίσκεται στο Λύρκειο όρος με στόχο την  κατάκτηση της κορυφής, στις Πόρτες, το πέρασμα του Σάγκα (υψόμετρο 1116 μ.) το πιο «δαιμονικό» ανέβασμα αλλά και κατέβασμα αφού η δυσκολία της διαδρομής συνεχίζεται μέχρι την ολοκλήρωση της κατηφόρας στα ίχνη της Κλίμακας του Παυσανία, που σε οδηγούν στο πάντα φιλόξενο (και κάθε τέτοια βραδυά άγρυπνο)  Σάγκα. Η διαδρομή αυτή της αναρρίχησης και κατάβασης πριν και μετά τις Πόρτες μέχρι το Σάγκα αποτελεί την δοκιμασία της ανθρώπινης αντοχής και του ψυχικού σθένους στο αποκορύφωμά τους.

Το εξίσου δύσκολο κομμάτι της διαδρομής μετά τις Πόρτες είναι η διάσχιση του Παρθένιου όρους, μέσα στο πυκνό σκοτάδι, εκεί όπου ο Φειδιππίδης, όπως λέγεται, συνάντησε το Θεό Πάνα, εκεί όπου το τοπίο έχει μείνει αναλλοίωτο,όπως 2500 χρόνια πριν, χωρίς ίχνος μονοπατιού, μέσα στα βράχια και τους θάμνους με θερμοκρασία  3 ή 4 βαθμούς C και δυνατούς ανέμους. Στη συνέχεια, έπονται οι εξαντλητικές και ατέλειωτες στροφές στην περιοχή Μανθυρέα πριν την Σπάρτη. Εκεί, και οι ακμαιότεροι των αθλητών αρχίζουν να έχουν παραισθήσεις, αφού έχουν χάσει την επαφή με το χρόνο και την πραγματικότητα λόγω της μεγάλης κόπωσης, και σέρνουν με δυσκολία τα βήματά τους προς τον τερματισμό. Να σημειωθεί ότι το ένα τρίτο των αθλητών, ίσως και λιγότεροι, φτάνουν στο τέρμα του αγώνα.

Ένας Σπαρταθλητής γνωρίζει καλά ότι η κατάκτηση ενός ρεκόρ σε μια τέτοια διαδρομή δεν είναι η βασική του επιδίωξη. Εκείνο που κυρίως επιδιώκει είναι ο τερματισμός μέσα σε 36 ώρες. Αυτοί που το έχουν επιτύχει λένε πως δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψουν τα συναισθήματά τους.

Το ΣΠΑΡΤΑΘΛΟΝ είναι βίωμα. Είναι εμπειρία προσωπική. Πρόκειται για μια υπεράνθρωπη προσπάθεια, που έχει ως ανταμοιβή μόνο μία κούπα νερό απ΄ τον  Ευρώτα και ένα στεφάνι ελιάς από τα χέρια μιας νεαρής Σπαρτιάτισας, για όσους κατορθώνουν να φτάσουν μπροστά στο άγαλμα του Λεωνίδα.

Η τελευταία  Παρασκευή του Σεπτέμβρη, εδώ και αρκετά χρόνια, βρίσκει το Σάγκα σε πλήρη ετοιμότητα γι΄αυτή την λαμπρή και ιδιαίτερη βραδυά.

Κόσμος πολύς μαζεμένος από νωρίς στα καφενεία. Άντρες, γυναίκες, παιδιά. Μαζί και οι εθελοντές υπεύθυνοι των σημείων ελέγχου του Σπάρταθλον. Ντόπιοι και επισκέπτες, όλοι μαζί, σχολιάζουν, συζητούν, ενημερώνονται και αναμένουν με αγωνία τον πρώτο δρομέα που θα εμφανιστεί.

Συνήθως, ο πρώτος δρομέας εμφανίζεται λίγο πριν τα μεσάνυχτα. Μόλις πλησιάζει, εκεί στην συμβολή των καφενείων, όλος ο κόσμος που είναι έξω τον υποδέχεται με θερμά χειροκροτήματα, με κλαρίνο, νταούλι και χορό. Έτσι υποδέχεται το Σάγκα και τους υπόλοιπους αθλητές και αθλήτριες μέχρι αργά τη νύχτα. Όλοι, λοιπόν, οι δρομείς που περνούν μέχρι τις 2,30 ή 3 τη νύχτα, γεύονται την εμπειρία της πιο ζεστής και πρωτόγνωρης υποδοχής από τους φιλόξενους και καλόκαρδους Σαγκιώτες και Σαγκιώτισσες. 

Η διαδρομή  Ιερός Βράχος Ακρόπολης- Αρχαία Αγορά – Ιερά Οδός – Ελευσίνα – Παλαιά Εθνική Οδός – Κακιά Σκάλα – Ισθμός  Κορίνθου -  Αρχαία Κόρινθος – Ζευγολατιό – Αρχαία Νεμέα – Μαλανδρένι – Λυρκεία – Καπαρέλι – Πόρτες  (το θρυλικό πέρασμα του Σάγκα) Κλίμακα Παυσανία – Σάγκα – Νεστάνη – Τεγέα – Παρθένιο όρος – Μανθυρέα –  Σπάρτη.